Çocuklarda orta kulak sıvısı kendini işitmede azalma, kulakta tıkanıklık olarak gösterebilir. Çok küçük çocuklar bu durumu genelde ‘kulağım ağrıyor’ şeklinde söyleyebilirler. Bu tam bir ağrı durumu olmasa da çocuklar bunu böyle tarif edebilir.
Orta kulak sıvısı ‘orta kulak iltihabı’ dediğimiz orta kulak bakteri enfeksiyonları sonrasında oluşabilir ya da geniz etine bağlı oluşabilir. Çocuklarda önemli bir problemdir çünkü işitme kaybı çocuğu erişkine oranla çok daha fazla etkiler. Okulda geri kalma, başarı oranlarının düşmesi, kalıcı işitme kayıplarına varabilecek ciddi sonuçlara yol açabilir.
Orta kulak sıvısının tespiti için öncelikle kulak zarını muayene ediyoruz. Orta kulak basınç testi uyguluyoruz. 4-5 yaşından itibaren işitme testi (odyometri) uygulayabiliyoruz.
Orta kulak sıvılarının tedavisi için başlangıçta antibiyotik ve varsa allerji tedavisi verip belli bir süre takip ediyoruz. Genellikle 1-2 aya varan takip süreleri olabiliyor. Mevsime göre, hastaya göre değişen durumlar olabiliyor. Ancak ilk işitme testinde 25-30 desibelin üzerinde işitme kaybı tespit edersek bu çocuklarda takip süresini biraz daha kısaltarak karar verebiliyoruz. Zira belli süre sonunda orta kulak sıvısı yapışkan karaktere bürünebiliyor.
Orta kulak kemikçiklerini birbirine yapıştırabiliyor, kireçlenmelere ve kalıcı işitme kayıplarına yol açabiliyor. Bu da çocuklarda hiç istemediğimiz bir durum. Belli takip süresini geçmiş ve işlem yapılması ortaya çıkmış hastalarda kulaktaki sıvıyı boşaltıyoruz ve tüp yerleştirme işlemini yapıyoruz.
Çocuklarda genel anestezi ile yapılan bir ameliyatı; çocuk uyuyor, herhangi bir şey hissetmiyor. Zara ufak bir kesi yapıldıktan sonra orta kulak sıvısı boşaltılıyor. Bu işlem işitmeyi hemen yerine getirebiliyor. Ancak tekrar iltihap olmaması ve sıvı birikmemesi için zara ‘tüp’ dediğimiz ortası delik, küçük bir makaraya benzeyen aparat yerleştiriyoruz. Bu aparat ortalama 12 ay (6-15 ay) zarda kalıyor. Tüp bu süre içerisinde çoğunlukla kendi kendine çıkıyor. İşlem sonrası takiplerde tüpün durumunu da gözlemliyoruz.
Genellikle bu işlemin yapıldığı her çocukta geniz eti bölgesinin temizlenmesi de prosedüre ekleniyor. Yani kulağa tüp konması ve geniz eti genellikle birlikte yapılan işlem oluyor. İşlemden sonra 4-5 saat gözlem altında kalan hastayı aynı gün evine gönderiyoruz.
Çocuklarda orta kulak sıvısı ameliyatı kararı aldıran bir faktör daha var. Son 6 ay içinde 3 defa orta kulak iltihabı geçirmişse veya son 1 sene içinde 4 defa orta kulak iltihabı geçirmişse yine kulağa tüp uygulamasına karar veriyoruz. Orta kulak iltihabında daha şiddetli ağrı, ateş, iştahsızlık gibi durumlar ortaya çıkıyor.
Akut durum antibiyotikle geçiyor ama bu sayılar fazla olursa enfeksiyonların önüne geçmek ve kalıcı hasarları önlemek için yine kulağa tüp uygulaması kararı alabiliyoruz. Bu işlemle birlikte de yine geniz bölgesi temizleniyor.
Çocuklarda kulak zarına tüp uygulaması ve geniz eti temizlenmesi işleminin işitmeyi rahatlatan, çocuğun büyüme-gelişme ve eğitim kalitesini son derece olumlu etkileyen bir işlem olduğunu görüyoruz. Başta çocuklar olma üzere anne-babalar ve biz mutlu oluyoruz.