Akıllı Lens ya da Smart Mercek olarak anılan lensler aslında oftalmolojide tıbbi adıyla multifokal ve trifokal olarak adlandırılan çok odaklı göz içi lensleridir. Halk arasında “Akıllı Lens” diye adlandırılan bu göz içi lensleri katarakt ameliyatları sırasında uygun vakalara uzun süredir kullanılmaktadır.
Göz içi lensleri, monofokal (tek odaklı), multifokal (çok odaklı) ve trifokal (3 odaklı) olarak ayrılır. Katarakt ameliyatında monofokal (tek odaklı) lens takılan hastalar ameliyattan sonra uzak gözlüğü genel olarak kullanmamakta ancak yakın okuma için gözlük kullanmaktadır. Çok odaklı mercek takılanlar ise hem uzak hem yakında gözlük takma mecburiyeti duymaz.
Katarakt ameliyatında çok odaklı lens takılan kişiler gözlüksüz kitap okuyabilir, bilgisayar kullanabilir ve televizyon seyredebilir ve günlük yaşamına gözlüksüz devam edebilirler. Katarakt ameliyatı sırasında hastaya hangi merceğin uygun olacağına muayene sırasında detaylı tetkikler yapılarak gözün yapısına göre hekim tarafından karar verilir.
Kırk yaş üstü yakını görme problemi olan kişilerde görme problemlerinin çözümünde görme lensini değiştirerek, akıllı lens göz içi merceklerini kullanıyoruz. Göz içi merceklerinde halkın Uzak Doğu mu, Çin malı mı, yerli mi, Amerikan malı mı diye kafasını karıştıran birçok soru var.
Kötü lens göstermez, iyi lens çok iyi gösterir gibi söylemler mevcut, bunlar yanlış bilgiler. Akıllı lenslerde önemli olan lensin Ultra Viyola, X Işını, Radyasyon vs. kötü ve zararlı ışınları ne kadar süzebildiği yani gözün retina tabakasını, sarı noktayı ne kadar koruyabildiğidir. Bir diğer husus da uzak – yakın görsel rehabilitasyonu açısından bifokal veya multifokal dediğimiz hem uzağı hem yakını hem de orta mesafeyi düzeltmesi, ameliyat sonrasında gözlük kullanımından kurtarması açısından farklı kategorilerde göz içi lensleri var.
Toric IolPremium göz içi lens teknolojisinde astigmatı olan ve yakın gözlüğü kullanan hastalar için yeni bir çözümdür. Multifokal torik göz içi lensleri başlangıç – ileri seviye kataraktı olan ve astigmat nedeniyle uzun süredir gözlük kullanan kişilere; 55 yaşından sonra yakın – uzak gözlük takmak istemeyen ve 0.75 derece ve daha fazla astigmatı olanlara; Hipermetrop ile birlikte astigmatı olan, hem uzak hem de yakın gözlüğü kullanan 55 yaşının üzerindeki kişilere ve 45 yaşından büyük yüksek miyop ile birlikte astigmatı olan kişilere uygulanabilir.
Gözün içinde herkeste doğal bir lens vardır. Bu lens saydam ve elastiktir. Yakına ve uzağa her bakışımızda bu lens esnekliği sayesinde şekil değiştirerek bakılan uzaklığa odaklanmaktadır. Böylece hem uzak hem de yakın net görülür.
Yaş İlerledikçe gözümüzde bulunan doğal lens ilk olarak esnekliğini kaybeder, yakına bakarken şekil değiştiremez ve yakına odaklanamaz hale gelir. Daha da ileriki yaşlarda saydamlığını kaybeder ve katarakt oluşur.
Genellikle 40 yaş sonrası esnekliğini kaybeden kendi lensimiz yenisi ile değiştirilebilir özelliktedir. Özelliklerini kaybederek deforme olan yani eskiyen doğal lensin yerine Akıllı Lens adı verilen yapay mercek konulur. Bu yeni mercek artık hem uzağı hem ara mesafeye hem de yakına odaklanabilme özelliğine sahip olup, her mesafede net bir görüş sağlar. Akıllı Lens (Göz İçi Lens) takılan hastada göz numarası bir daha ilerlemez. Katarakt ameliyatı bir kez yapılır ve gözde bir daha katarakt oluşmaz.
Genellikle 40 yaşını geçmiş uzakta veya yakında ya da her ikisinde görme sorunu yaşayan ve gözlüklerinden ömür boyu kurtulmak isteyen kişiler bu operasyon için adaydır. Katarakt başlangıç yaşı artık çevre şartlarından dolayı daha da erkene düşmüştür. Çok odaklı lens takılan her göz hem uzağı hem yakını görebilmektedir.
Daha genç yaştaki hastalarda ise göz numarası lazerle düzeltilemeyecek kadar çok yüksekse yine “Akıllı Lens” tedavisine başvurulabilmektedir.
Eğer kişide katarakt varsa ve katarakt ameliyatından sonra hem uzağı hem de yakını gözlüksüz görmek istiyorsa yine Akıllı Lens ilk tercihtir.
Önceden lazerle göz numarası düzeltilmiş kişilerede, katarakt oluştuktan sonra uzağı veya yakını görememe sorunu yaşıyorlarsa Akıllı Lens uygulanabilmektedir.
İki göze farklı günlerde operasyon yapılır. İki göz arasında hastanın şartlarına göre birkaç gün veya 1 hafta ara verilir. İşlem her göz için yaklaşık 10 dakika sürer. Gözler göz damlası ile uyuşturulur. Genel anestezi (özel durumlar dışında),bayıltma veya hastanede gece yatma söz konusu değildir. Ağrısız bir operasyondur.
Gözün içindeki doğal lens çıkartılarak, yuvasına Akıllı Lens takılır. Ameliyat sonrası göz bandajla kapatılır, hasta evine gider, o gece göz bantla kapalı kalır ve ertesi gün kontrol sırasında hekim tarafından bandaj açılır. Hasta aynı gün görmeye başlar ve normal yaşamına döner.
Birkaç gün içinde diğer göze de aynı işlemler uygulanır. Bir süre damla kullanımının dışında haftalık ve aylık kontroller yapılır.
Gözlerde yakın, uzak ve orta mesafede net görüş sağlarlar ve ömürlük merceklerdir. Akıllı lenslerin en önemli özelliği, ara mesafede sağladığı netliktir. Bilgisayar kullanım mesafesi, televizyon izleme mesafesi, mutfak tezgâhına erişim mesafesi gibi görme kalitesinin en önemli olması gereken mesafelerde de net görüş elde edilir.
Göz içine yerleştirilen merceğin kalitesi ve cinsi hastaların operasyon sonrası göz sağlıklarını ve görme kalitelerini belirler.
Katarakt ile birlikte ameliyat sonrası görme bozukluklarının ortadan kaldırılmasına yardımcı olurlar. Özellikle Torik Multifokal Göz İçi Lensleri ile Kişinin gözündeki miyop, hipermetrop kırma kusurlarını yanında yüksek astigmat göz bozuklukları da tedavi edilebilmekte ve gözlüksüz net görüş sağlanmaktadır.